مهارت های‌زیادی دارید؟ پس آماده شکست در مصاحبه شغلی باشید!
شکست در مصاحبه شغلی برای افرادی که رزومه و سوابق چندانی ندارند امری عادی تلقی می‌شود. اما آیا فکر می‌کنید اگر روزمه قطوری داشته باشید، شرکت‌ها شما را فوراَ استخدام می‌کنند؟ اصلا این‌طور نیست! یک نکته ظریف باعث می‌شود در بسیاری مواقع همین نقطه قوت، به دلیل موجهی برای حذفتان تبدیل شود.
برای شکست در مصاحبه شغلی می‌توان دلایل و عوامل متعددی را متصور شد. بعضی از این دلایل کاملاً واضح و آشکار هستند و عدم موفقیت به‌واسطه آنها، امر عجیبی نیست. بااین‌حال، دسته دیگری از دلایل وجود دارند که در نگاه اول خود را نشان نمی‌دهند. دلایلی که شاید حتی ذهنتان هم به آنها خطور نکرده باشد. در این مطلب قصد داریم به بررسی یکی از همین دلایل یعنی رزومه سنگین و تأثیر آن بر عدم موفقیت در مصاحبه شغلی بپردازیم.
شکست در مصاحبه شغلی؛ وقتی نباید میوه را زودتر از موقع چید!
اگر رشته تحصیلی شما با شغلی که برای تصدی آن اقدام کرده‌اید، مطابقت نداشته باشد شکست در مصاحبه شغلی، چندان دور از ذهن نیست. اگر در مصاحبه، خوب ظاهر نشوید یا سابقه کارتان کافی نباشد، باز هم آن‌قدرها از عدم موفقیتتان متعجب نمی‌شوید. اما گاهی شرایط طوری رقم می‌خورد که برگ برنده شما به پاشنه آشیلتان تبدیل می‌شود! اینجاست که احتمالاً از نتیجه مصاحبه بسیار ناامید می‌شوید و مدام این سؤال برایتان مطرح می‌شود که ایراد کار کجاست؟
یکی از بزرگ‌ترین دلایل شکست در مصاحبه شغلی، اظهارات داوطلبان درباره توانمندی‌هایشان است. اتفاقی که غالباً برای آن دسته از کارجویانی رخ می‌دهد که ازقضا دانش، تخصص و کارایی بسیار بالایی دارند. آنها افرادی شایسته هستند که علاوه بر زمینه تخصصی خودشان، در سایر حوزه‌ها نیز دستی بر آتش داشته و می‌توانند به‌مثابه یک آچارفرانسه‌ی همه‌فن‌حریف در مجموعه ایفای نقش کنند. وقتی رزومه آنها را بررسی کنید، با فهرست بلندبالایی از مهارت‌های متنوع روبرو می‌شوید. مهارت‌هایی که در جلسه مصاحبه با اشتیاق درباره آنها صحبت می‌کنند و مدعی برخورداری از آنها هستند. اشتباه نکنید! اکثر این عزیزان نه دروغ می‌گویند و نه اغراق می‌کنند. آنها معمولاً به اندازه ادعایشان، توانمند هستند و می‌توانند برای سازمان مفید واقع شوند.
هر فردی که خود را به‌درستی واجد قابلیت‌های زیادی معرفی کند، طبیعتاً به موفقیت در مصاحبه شغلی بسیار امیدوار است. ولی در عمل چه اتفاقی می‌افتد؟ اظهار این توانمندی‌ها نه‌تنها کمکی به انتخاب او نمی‌کند، بلکه خود به عاملی برای عدم موفقیت در مصاحبه شغلی تبدیل می‌شود. عجیب به نظر می‌رسد؛ این‌طور نیست؟!
اما چرا بیان توانمندی‌های مختلف می‌تواند به جای کامیابی، زمینه‌ای برای شکست در مصاحبه شغلی باشد؟ در ادامه سه دلیل را برای توجیه این اتفاق معرفی و تشریح می‌کنیم.
1. بین اظهار توانمندی و باورپذیری، رابطه‌ای معکوس وجود دارد!
واضح است که در سناریوی گفته‌شده، هیچ ایرادی را نمی‌توان بابت شکست در مصاحبه شغلی به فرد وارد دانست. برخورداری از مهارت‌های متنوع، نه‌تنها ضعف یا جُرم نیست بلکه مسیر موفقیت حرفه‌ای را بسیار هموار می‌کند. اما نکته ظریفی که اغلب نادیده گرفته می‌شود ارتباط معکوس میان اظهار توانمندی و باورپذیری آن در برخوردهای اولیه است.
روابط بین فردی خصوصاً در عرصه کسب‌وکار، ویژگی‌های خاص خودش را دارد. ماهیت این روابط طوری است که طرفین رابطه در بدو امر، به دلیل عدم شناخت کافی، باور و اعتماد چندانی به یکدیگر ندارند. به همین دلیل، کارفرمایان یا مصاحبه‌کنندگان در برخورد اولیه، به توانایی داوطلبان شغلی در برآورده ساختن نیازهای سازمان مشکوک هستند. این تردید، قوی‌ترین عامل در افزایش احتمال شکست در مصاحبه شغلی داوطلبان شایسته است.
در چنین شرایطی، کارفرمایان حتی به توانایی اصلی شما جهت احراز شغل موردنظر نیز باور چندانی ندارند. مگر اینکه بتوانید صلاحیتتان را آن‌طور که خودشان تعیین می‌کنند به آنها نشان دهید. آنها برای حصول اطمینان از همین یک مهارت باید مراحل زیادی را بگذرانند. درنتیجه، با هر ادعای جدیدی که درباره توانمندی‌هایتان مطرح می‌کنید، باورپذیری آن ادعا از نگاه مصاحبه‌کننده کمتر و کمتر می‌شود.
2. کارفرمایان، چاه عمیق را به دریاچه کم‌عمق ترجیح می‌دهند!
شکست در مصاحبه شغلی به دلیل اظهار توانمندی‌های متعدد از جانب کارجو، دلیل دیگری هم دارد. کارفرمایان برای استخدام نیروی کار مناسب، باید فرایند تصمیم‌گیری پیچیده‌ای را بگذرانند. فرایندی که دستیابی به خروجی مطلوب از آن، مستلزم پردازش انبوهی از اطلاعات است. گزینش یک فرد مناسب برای شغل موردنظر، آنها را با چالش دشواری روبرو می‌کند. در چنین مواقعی، انسان ذاتاً تمایل دارد با فیلتر کردن اطلاعات غیرضروری، فرایند تصمیم‌گیری را برای خودش آسان کند. اینجاست که رابطه معکوس میان باورپذیری و اظهار توانمندی باعث می‌شود که مصاحبه‌کننده، تمرکزش را صرفاً به مهارت اصلی فرد معطوف کند. او با خود این‌طور استدلال می‌کند:
خیلی بعید است که آقا/ خانمِ ……. واجد همه این مهارت‌ها باشد. احتمالاً محتوای رزومه و اظهاراتش، صرفاً مُشتی ادعا هستند. ادعاهایی که به این دلیل مطرح شده‌اند تا هر طور شده این شغل را بگیرد. بهتر است زمانم را صرف بررسی افراد و رزومه‌هایی کنم که زودتر مرا به گزینه مدنظر می‌رسانند.
به همین سادگی! دقیقاً با همین استدلال، بسیاری از کارجویان علی‌رغم شایستگی فراوان، با شکست در مصاحبه شغلی روبرو می‌شوند. کارفرمایان یا مصاحبه‌کنندگان در بدو امر، به دنبال گزینه‌ای هستند که خیالشان را از بابت تأمین نیاز اصلی سازمان راحت کند. این رویکرد از عدم باورمندی به اظهارات کارجویان و گرایش ذاتی آنها به ساده‌سازی فرایند تصمیم‌گیری، نشئت می‌گیرد. رویکردی که باعث می‌شود ساده‌تر از حد تصور، روی رزومه و نام افرادی که مدعی برخورداری از مهارت‌ها یا تخصص‌های مختلف هستند، خط قرمز بکشند. آنها در وهله اول یک چاه محدود و عمیق را به دریاچه‌ای وسیع و کم‌عمق ترجیح می‌دهند. ترجیحی که باعث می‌شود کارجویان شایسته با رزومه‌ها‌ی پربار، قربانیان بزرگ فرایند استخدام لقب بگیرند.
3. با بیان مهارت‌های بیشتر، کارفرما را درباره انتظاراتتان به اشتباه می‌اندازید!
حتماً شنیده‌اید که در بازار کار، برخی کارفرمایان جذب افراد با مدرک تحصیلی پایین‌تر را نسبت به افراد تحصیل‌کرده در اولویت قرار می‌دهند. هدف آنها از اتخاذ چنین رویکردی، پرداخت حقوق کمتر است. همین نگاه کارفرمایان می‌تواند یکی دیگر از دلایل شکست در مصاحبه شغلی، مخصوصاً برای افراد شایسته باشد.
اظهار توانمندی‌های متعدد در زمینه‌های مختلف در بدو امر می‌تواند کارفرمایان را درباره انتظارات مالی‌تان به اشتباه بیندازد. ممکن است کارفرما با خودش بگوید:
حقوق درخواستی فردی که چنین مهارت‌هایی دارد، قطعاً بالاست؛ پس بهتر است خودم را به دردسر نیندازم و با اکتفا به حداقل‌ها فردی را انتخاب کنم که حقوق کمتری بخواهد.
نکته جالب اینجاست که در بسیاری مواقع، این فقط برداشت شخصی کارفرماست. کارجویان معمولاً با هدف اثبات صلاحیت خود به بیان مهارت‌های مختلفشان می‌پردازند و اساساً قصدی برای درخواست حقوق بالا ندارند. اما می‌بینیم که ارزیابی نادرست کارفرما یا مصاحبه‌کننده چطور یک فرصت همکاری ارزشمند را می‌سوزانَد.
پس بنا به دلایل مذکور، هر چقدر در ابتدای امر، بیشتر از توانایی‌هایتان بگویید، احتمال استخدام شدنتان کمتر خواهد بود. به عبارت دیگر، بین ادعای بیشتر (حتی درست) و شکست در مصاحبه شغلی، رابطه مستقیمی برقرار است!
با مانور روی مهارت‌های اصلی، احتمال شکست در مصاحبه شغلی را به حداقل برسانید!
درک می‌کنیم! سخت است حین تهیه رزومه کاری یا در جلسه مصاحبه شغلی، بسیاری از مهارت‌هایتان را نادیده بگیرید. اما باور کنید بنا به دلایلی که گفتیم، این یک استراتژی منطقی‌تر است.
برای کاهش احتمال شکست در مصاحبه شغلی، بهتر است به ذکر یک یا چند مورد از مهارت‌های اصلی‌تان بسنده کنید. مهارت‌های جانبی شما، برگ برنده‌های پنهانی هستند که باید در زمان مناسب آنها را رو کنید. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در بدو امر از آنها سخنی به میان نیاورید و صرفاً روی مهارت‌های اصلی مانور دهید.
کارفرمایان برای انتخاب شما، نخست باید از صلاحیت تخصصی شما در زمینه اصلی اطمینان حاصل کنند. آنها برای این منظور احتمالاً شما را با چالش‌های دشواری روبرو می‌کنند. پس بهتر است برای عبور از این چالش‌ها، آمادگی خود را به حداکثر برسانید. یادتان باشد مهم‌ترین مأموریت شما این است که نشان دهید در جنبه‌های اصلی شغل، برتر از رقبایتان هستید. پس در این مرحله، حواستان به متن باشد و حاشیه را رها کنید.
بیشتر بخوانید: تله تشخیص مشتریان واقعی: وقتی تشکر را با قصد خرید اشتباه می‌گیریم!
چه زمانی باید برگ برنده‌ها را رو کرد؟
دانستیم که تأکید روی مهارت‌های اصلی و عدم افراط در بیان مهارت‌های جانبی، یکی از رموز موفقیت در مصاحبه شغلی است. اما بعد از اینکه استخدام شدید، وارد فصل جدیدی می‌شوید. فصلی که در آن زمان چیدن میوه‌ها فرا می‌رسد. حالا وقت آن است که به‌تدریج از مهارت‌های دیگرتان نیز رونمایی کنید. مهارت‌هایی که تا مدتی قبل می‌توانستند عاملی برای شکست در مصاحبه شغلی باشند. اما حالا باید آنها را منصه ظهور برسانید. قرار نیست این مهارت‌ها تا ابد در گوشه‌ای از وجودتان خاک بخورند! سازمان‌ها در مراحل مختلف فعالیت، به تخصص‌ها و مهارت‌های مختلفی نیاز پیدا می‌کنند. این امر، فرصتی طلایی را در اختیار کارکنانی قرار می‌دهد که واجد قابلیت‌های لازم برای تأمین نیازهای جدید سازمان هستند.
وقتی به‌عنوان عضوی از سازمان، از نیازهای مهارتی مجموعه مطلع شدید، می‌توانید برگ‌های برنده‌تان را وارد بازی کنید. مدیران سازمان از اینکه شما علاوه بر وظیفه اصلی، بتوانید در زمینه‌های دیگر هم به کمک مجموعه بیایید، بسیار خرسند می‌شوند. آگاهی از مهارت‌های شما در این مرحله، آنها را به وجد می‌آورد. علاوه بر این، داشتن مهارت‌های جانبی، نوعی صلاحیت تخصصی برایتان ایجاد می‌کند و وزنتان را در سازمان بالا می‌برد. همه این‌ها دست‌به‌دست یکدیگر می‌دهند تا رفته‌رفته به یکی از اعضای متمایز سازمان تبدیل شوید. از طرف دیگر، تمایز تخصصی می‌تواند فرد را به حلقه‌های قدرت در سازمان نزدیک کند. این اتفاقات درنهایت، مسیر موفقیت و ارتقای شغلی را برای فرد بسیار هموار می‌کنند.
تهیه رزومه حرفه‌ای، کلید موفقیت در مصاحبه شغلی شماست!
دیدیم که انتخاب زمان مناسب برای رونمایی از توانمندی‌های شغلی، چطور می‌تواند به دو نتیجه کاملاً متفاوت منجر شود. یکی موفقیت و دیگری شکست در مصاحبه شغلی!
داوطلبی که در همان ابتدا، مدعی برخورداری از مهارت‌های متعدد می‌شود، شانس کمتری برای استخدام دارد. برعکس، اغلب افراد موفق، تمرکزشان را ابتدا روی اثبات شایستگی‌های اصلی حفظ می‌کنند؛ آنها برگ‌های برنده دیگر را در زمان مناسب، از جیب بیرون می‌کشند. اگر تا امروز با کارت‌هایتان درست بازی نکرده‌اید، وقت آن رسیده روش بازی‌تان را تغییر دهید. یادتان باشد هیچ چیز دردناک‌تر از این نیست که شایستگی‌هایتان، دلیل شکستتان شوند! البته نباید از این نکته غافل شد که عوامل مختلفی بر موفقیت یا شکست در مصاحبه شغلی تأثیر می‌گذارند. موضوعی که در این مطلب به آن پرداختیم، تنها یکی از این عوامل بود. عاملی ظریف و درعین‌حال مهم که معمولاً در تحلیل دلایل عدم موفقیت در مصاحبه شغلی، مورد غفلت قرار می‌گیرد.
داشتن یک رزومه خوب، حرفه‌ای و عاری از نقص، نقش پررنگی در موفقیت داوطلبان جهت تصدی شغل دلخواه ایفا می‌کند. یکی از خدمات شرکت پندیار سپنتا در زمینه منابع انسانی، طراحی رزومه حرفه‌ای برای شما کارجویان عزیز است. ما به شما کمک می‌کنیم تا از غربال اولیه مصاحبه شغلی با موفقیت عبور کنید. برای استفاده از این خدمت و همین‌طور سایر خدمات ما در حوزه منابع انسانی، می‌توانید نسبت به تکمیل فرم مشاوره اقدام فرمایید.
دیدگاهتان را بنویسید